DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ
Rola witaminy D w rozwoju dziecka
Witamina D nazywana jest też witaminą „słoneczną”, ponieważ powstaje w skórze pod wpływem promieni słonecznych. Odgrywa ważną rolę w metabolizmie wapnia i fosforu, dlatego jest niezbędna między innymi do prawidłowego rozwoju kości.
Główną przyczyną niedoborów witaminy D jest niedostateczna synteza skórna (podstawowe źródło witaminy D dla organizmu) związana ze strefą klimatyczną, w której żyjemy. Syntezę skórną witaminy D ogranicza również stosowanie kremów z filtrami UV, zanieczyszczenie powietrza oraz zbyt mała ilość czasu spędzana na świeżym powietrzu. W Europie Środkowej od października do marca brak odpowiedniego nasłonecznienia nie pozwala na wystarczającą syntezę skórną. W przypadku noworodków, niemowląt i małych dzieci do 3. roku życia bezpośrednia ekspozycja na słońce nie jest zalecana(³).
Bibliografia:
1.Dobrzańska A., Obrycki Ł., Socha P., Suplementacja diety – wytyczne postępowania u dzieci, kobiet ciężarnych i karmiących piersią, Media-Press, Warszawa 2015;
2.Albrecht P., Bednarczyk M., et al., Standardy opieki ambulatoryjnej nad dzieckiem urodzonym przedwcześnie. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego i Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, 82;
3.Rusińska et al.: Postępy Neonatologii 2018; 24 (1) 1-24.
WITAMINA D PRZYCZYNA SIĘ DO
PRAWIDŁOWEGO
FUNKCJONOWANIA UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO
PRAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA MIĘŚNI
PRAWIDŁOWEGO WZROSTU
I ROZWOJU KOŚCI U DZIECI
UTRZYMANIA PRAWIDŁOWEGO
POZIOMU WAPNIA WE KRWI
PRAWIDŁOWEGO
WCHŁANIANIA
/WYKORZYSTYWANIA
WAPNIA I FOSFORU
Ile witaminy D podawać dzieciom profilaktycznie?
Zgodnie z zaleceniami polskich ekspertów:
Niemowlęta urodzone ≤ 32. tygodniu ciąży*
Zaleca się przyjmować 800IU na dobę/20 ug na dobę
Niemowlęta urodzone w 33-36. tygodniu ciąży*
Zaleca się przyjmować 400IU na dobę/10 ug na dobę
Noworodki donoszone i niemowlęta w 0-6 miesiącu życia
Zaleca się przyjmować 400IU na dobę/10 ug na dobę
Noworodki donoszone i niemowlęta w 6-12 miesiącu życia
Zaleca się przyjmować 400-600IU na dobę/10-15 ug na dobę
Dzieci od 1. do 10. roku życia
Zaleca się przyjmować 600-1000IU na dobę/15-25 ug na dobę
Młodzież od 11. do 18. roku życia
Zaleca się przyjmować 800-2000IU na dobę/20-50 ug na dobę
*suplementację należy prowadzić pod kontrolą lekarza
1.Rusińska et al.: Postępy Neonatologii 2018; 24 (1) 1-24.
Niemowlęta karmione piersią
Kobiety karmiące piersią powinny codziennie przyjmować 200 mg DHA, a w przypadku niskiego spożycia ryb – 400-600 mg DHA dziennie
Jeżeli matka nie stosuje się do powyższych wskazówek, suplementacja DHA u dzieci jest zalecana
Niemowlęta po zakończeniu karmienia piersią do 24. miesiąca życia
Minimum 100 mg DHA dziennie
Niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym
Zależnie od stosowanego preparatu mlecznego stosuje się suplementację 100 mg DHA dzienne
Noworodki urodzone przedwcześnie
Zaleca się suplementację 100-200 mg DHA (do 1.5% wszystkich kwasów tłuszczowych w diecie)
Dzieci od 2. do 18. roku życia
250 mg DHA + EPA dziennie
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ
Należą do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), które muszą być dostarczane z dietą, ponieważ nasz organizm nie potrafi ich wytworzyć w wystarczającej ilości. (5,6,7)
Suplementację kwasem DHA zaleca się kobietom w ciąży, ponieważ jest on niezwykle istotny dla prawidłowego rozwoju dziecka w łonie matki – udowodniono, że spożywanie DHA przez matkę wspomaga prawidłowy rozwój oczu i mózgu u płodu oraz niemowląt karmionych piersią. Zasadnicze znaczenie ma zapewnienie odpowiedniej podaży kwasów omega-3 w wieku rozwojowym, gdyż DHA stanowi ważny element budulcowy ośrodkowego układu nerwowego rozwijającego się organizmu. (1,2,5)
Kwas DHA (dokozaheksaenowy) i EPA (eikozapentaenowy) znajdują się w mleku matki, jednak ich ilość może być różna w zależności od spożywanych przez nią pokarmów, głównie ryb morskich. Zapewnienie odpowiedniej podaży kwasów omega-3 jest istotne przez okres całego życia, ponieważ DHA nie tylko wpływa na prawidłowe funkcjonowanie mózgu i zapewnia właściwe widzenie także w wieku dorosłym, ale razem z kwasem EPA przyczynia się do prawidłowej pracy serca. (2,3,9)
Noworodki urodzone przedwcześnie
Jest to grupa dzieci szczególnie narażona na niedobory DHA. Transport DHA przez łożysko jest najefektywniejszy w ostatnich tygodniach ciąży. Im krótszy jest czas trwania ciąży, tym mniejsze są zgromadzone ilości mikro- i makroelementów, witamin oraz DHA. Suplementacja DHA u wcześniaków od urodzenia korzystnie wpływa m.in. na:
- ostrość widzenia
- rozwój psychoruchowy.
Źródłem DHA może być olej z alg oraz olej rybi. Olej z alg zawiera przede wszystkim DHA, a w niewielkim stopniu EPA. Można go podawać dziecku od pierwszych dni życia. Według wytycznych, do drugiego roku życia zaleca się podawanie DHA. Natomiast po ukończeniu drugiego roku życia podaje się łącznie DHA i EPA w odpowiednich proporcjach (olej rybi). (4,5,8)
Bibliografia:
1.Harris W.S., Baack M.L., Beyond building better brains: bridging the docosahexaenoic acid (DHA) gap of prematurity, Journal of Perinatology (2015) 35:1–7;
2. Campoy C.I. wsp. Omega 3 fatty acids on child growth, visual acuity and neurodevelopment; British Journal of Nutrition (2012), 107, 85–106
3. Socha P.; Suplementacja DHA w krytycznych okresach życia – jak w praktyce realizować polskie i międzynarodowe zalecenia. Standardy Medyczne/Pediatria 2013, 10:521-526
4. Pleskaczyńska A., Dobrzańska A., Noworodki urodzone przedwcześnie – DHA, Suplementacja Diety, Media Press (2015), 96-97
5. Stanowisko grupy ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega-3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3, Standardy Medyczne/Pediatria 2010, T.7, 729-736
6. Szajewska H., Socha P., Horvath A. et al., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci; Standardy Medyczne/Pediatria 2021, T.18, 805-822.
7. Suplementacja Diety, wytyczne postępowania u dzieci, kobiet ciężarnych i karmiących piersią, red. prof. dr hab. n. med. A.Dobrzańska, red. prof. dr hab. n. med. P.Socha. lek. med. Ł. Olbrychski, Media Press 2015
8. Scientific Opinion on nutrient requirements and dietary intakes of infants and young children in the European Union, EFSA Journal 2013, 11(10):3408.
9. Wilska H., Weker H., Socha P., Kwas dokozaheksaenowy (DHA) – aktualizacja doniesień naukowych i rekomendacji oraz analiza rynku preparatów do żywienia niemowląt (2019), Standardy Medyczne/Pediatria 2010, T.16, 357-361.
DHA PRZYCZYNIA SIĘ DO
PRAWIDŁOWEGO
FUNKCJONOWANIA MÓZGU*
UTRZYMANIA PRAWIDŁOWEGO
WIDZENIA*
ROZWOJU WZROKU
U NIEMOWLĄT DO 12. M.Ż.**
Zalecana suplementacja kwasów omega-3 dla niemowląt, dzieci i młodzieży
*Korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 250 mg DHA dziennie.
**Korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 100 mg DHA dziennie.
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ
Noworodki urodzone przedwcześnie wymagają odpowiedniej opieki, jak i mają specjalne wymagania żywieniowe.
Aktywny transport składników odżywczych trwa przez okres całej ciąży, jednak zwiększa się w trzecim trymestrze. Dlatego też, im ciąża jest krótsza, tym niedobory mikro – i makroelementów oraz składników odżywczych są większe.¹
Na podstawie aktualnych wytycznych, w okresie wcześniactwa bardzo ważna jest odpowiednia suplementacja witaminy D i kwasu dokozaheksaenowego (DHA).
WŁAŚCIWA SUPLEMENTACJA
800 IU/dobę (20µg/dobę)
noworodki urodzone ≤ 32. tygodnia ciąży²
400 IU/dobę (10µg/dobę)
noworodki urodzone w 33-36. tygodniu ciąży²
100-200 mg dziennie
(do 1,5% wszystkich
kwasów tłuszczowych
w diecie)¹,³
1. Dobrzańska A., Obrycki Ł., Socha P., Suplementacja diety – wytyczne postępowania u dzieci, kobiet ciężarnych i karmiących piersią, Media-Press, Warszawa 2015;
2. Rusińska A., Płudowski P. et al., Postępy Neonatologii; 2018; 24 (1): 1-24.
3. Stanowisko grupy ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega – 3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3, Standardy Medyczne/Pediatria, 2010, T.7, 729 – 736.
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ
Już od pierwszych dni życia ma ogromny wpływ na rozwój fizyczny i psychiczny dziecka. Właściwie zbilansowana dieta w pierwszych latach życia jest jednym z najważniejszych aspektów zdrowego rozwoju i stanowi sposób profilaktyki wielu schorzeń.
W okresie zarówno życia płodowego, jak i niemowlęctwa dochodzi do programowania metabolizmu dziecka, a w konsekwencji programowania stanu zdrowia na kolejne lata życia. Prawidłowe żywienie, czyli odpowiednia do potrzeb podaż składników odżywczych wpływa na zmniejszenie ryzyka rozwoju niektórych chorób cywilizacyjnych. Wśród nich można wymienić: otyłość, cukrzycę, osteoporozę, miażdżycę i chorobę niedokrwienną serca, alergię, nowotwory. (1,2,3,4,5,10).
Jednak w diecie zarówno niemowlęcia, jak i starszego dziecka występują składniki, których wystarczającej ilości w naszych warunkach nie jesteśmy w stanie zapewnić, stosując nawet najlepiej zbilansowaną dietę.
Do takich składników należą m.in. witamina D i kwasy omega-3.
Dlatego do prawidłowego rozwoju i utrzymania zdrowia konieczna jest ich suplementacja.(6,7,11,12)
Bibliografia:
1.Chung M., Balk EM., Brendel M., et al. Vitamin D and calcium: a systematic review of health outcomes. Evid Rep Technol Assess (Full Rep) 2009, 183:1–420;
2.Urashima M., Segawa T., Okazaki M., et al. Randomized trial of vitamin D supplementation to prevent seasonal influenza A in schoolchildren. Am J Clin Nutr 2010, 91:1255–60;
3.Zipitis C.S., Akobeng A.K. Vitamin D supplementation in early childhood and risk of type 1 diabetes: a systematic review and metaanalysis. Arch Dis Child 2008, 93:512–7;
4.Giulietti A., Gysemans C., Stoffels K., et al. Vitamin D deficiency in early life accelerates type 1 diabetes in non-obese diabetic mice. Diabetologia 2004, 47:451–62;
5.Garland C.F., Gorham E.D., Mohr S.B. et al. Vitamin D for cancer prevention: Global perspective. Ann Epi 2009; 19: 468–483;
6.Harris W.S., Baack M.L., Beyond building better brains: bridging the docosahexaenoic acid (DHA) gap of prematurity, Journal of Perinatology (2015) 35:1–7;
7.Campoy C.I. wsp. Omega 3 fatty acids on child growth, visual acuity and neurodevelopment, British Journal of Nutrition (2012), 107:85–106;
8.B. Koletzko, I. Cetin, and J. T. Brenna, Dietary fat intakes for pregnant and lactating women The British Journal of Nutrition, vol. 98, no. 5:873–877, 2007;
9.Stanowisko grupy ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega-3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3, Standardy Medyczne/Pediatria 2010, T.7:729-736;
10.Szajewska H., Socha P., Horvath A. et al., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci; Standardy Medyczne/Pediatria 2021, T.18, 805-822.
11.Suplementacja Diety, wytyczne postępowania u dzieci, kobiet ciężarnych i karmiących piersią, red. prof. dr hab. n. med. A. Dobrzańska, red. prof. dr hab. n. med. P. Socha. lek. med. Ł. Olbrychski, Media Press 2015;
12.Scientific Opinion on nutrient requirements and dietary intakes of infants and young children in the European Union, EFSA Journal 2013, 11(10):3408.
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ
Zadbaj o odporność swojego
dziecka w czasie nauki
Na odpowiednią pracę układu odpornościowego dziecka wpływa wiele czynników. Najważniejsze z nich to zbilansowana dieta i aktywność fizyczna, ważne jest również spędzanie czasu na świeżym powietrzu. Te wszystkie czynniki wpływają również na odpowiedni rozwój fizyczny i psychiczny dziecka. Każdy rodzic chciałby jak najlepiej zadbać o swoje dziecko i zapewnić mu wszystko, co dla niego najlepsze. Dlatego warto zadbać o odpowiednią dietę naszych pociech.
Prawidłowe żywienie ma wpływ na optymalny rozwój dzieci w okresie ich intensywnego wzrostu i rozwoju. Jednak, mimo dołożenia wszelkich starań, by dieta naszego dziecka była zbilansowana, niektórych składników nie jesteśmy w stanie zapewnić w odpowiednich ilościach. Takimi składnikami są m.in. witamina D i wielonienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3.
Witamina D
Witamina D pełni w organizmie wiele różnych funkcji. Jedną z istotnych kwestii jest jej wpływ na odporność. Witamina D wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza w kontekście dzieci, które ze względu na dojrzewający dopiero układ odpornościowy potrzebują odpowiedniego wsparcia. Niestety ze względu na często niewystarczającą syntezę skórną i małą podaż witaminy D z dietą jej poziom w organizmie naszych dzieci może być zbyt niski, dlatego warto wspomóc organizm swojego dziecka i zastosować suplementację witaminą D.
Witamina D jest składnikiem niezwykle ważnym dla zdrowia dzieci, ponieważ jest potrzebna do prawidłowego wzrostu i rozwoju kości u naszych pociech. Witamina D wspiera utrzymanie prawidłowego poziomu wapnia we krwi. Pomaga w prawidłowym wchłanianiu i wykorzystywaniu wapnia i fosforu. Witamina D pomaga również utrzymać zdrowe zęby i kości. Wspiera również prawidłowe funkcjonowanie mięśni oraz bierze udział w procesie podziału komórek w organizmie.
Główne źródło witaminy D dla naszego organizmu stanowi synteza skórna. Jednak nie zawsze proces ten przebiega efektywnie. Czynniki takie jak: ograniczony czas przebywania na słońcu, stosowanie kremów z filtrem, zwiększona pigmentacja skóry, zachmurzenie, zanieczyszczenie powietrza, mogą przyczyniać się do zbyt małej syntezy witaminy D, a tym samym do występowania jej niedoboru. Odpowiedniej syntezie skórnej witaminy D nie sprzyja również obecna sytuacja związana z edukacją naszych dzieci. Godziny spędzone w domu przed komputerem i ograniczenie spędzania czasu na zewnątrz również ograniczają naturalny proces syntezy witaminy D w organizmie, co może prowadzić do niedoboru tej słonecznej witaminy w organizmie. Drugim ważnym źródłem witaminy D jest dieta. Witaminę D znajdziemy m.in. w rybach, jajach i nabiale. Warto zaznaczyć, że w przypadku braku syntezy skórnej nawet urozmaicona dieta nie jest w stanie pokryć jej dziennego zapotrzebowania. Dlatego zgodnie z wytycznymi ekspertów zaleca się suplementację witaminy D w całej populacji.
Kwasy Omega-3
Kwasy Omega-3 należą do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Zaliczamy do nich DHA (kwas dokozaheksaenowy), EPA (kwas eikozapentaenowy) i ALA (kwas α-linolenowy). Nasz organizm potrafi sam przekształcić ALA (znajdujący się głównie w olejach roślinnych) w DHA i EPA, których głównym źródłem są ryby. Ale nawet dostateczne spożycie ALA nie wystarczy do syntezy odpowiedniej ilości DHA i EPA. Dlatego muszą być one dostarczane wraz z dietą. Niestety ich podaż jest często niewystarczająca, z uwagi na niskie spożycie ryb, dlatego zaleca się ich suplementację.
Istotne znaczenie ma zapewnienie odpowiedniego spożycia kwasów Omega-3 zarówno u dzieci w wieku rozwojowym, jak i na dalszych etapach życia. DHA stanowi ważny element budulcowy ośrodkowego układu nerwowego oraz jest ważnym składnikiem lipidowym struktur naszego mózgu oraz siatkówki oka. DHA wpływa na utrzymanie prawidłowego funkcjonowania mózgu oraz utrzymanie prawidłowego widzenia*, a razem z EPA przyczyniają się do prawidłowej pracy serca**.
W obecnych czasach kiedy nasze dzieci uczą się zdalnie, warto odpowiednio zadbać o ich mózg, który cały czas musi ciężko pracować i przetwarzać duże ilości informacji oraz ich oczy, które godzinami wpatrują się w ekran komputera. Dlatego warto pomyśleć o suplementacji ich diety kwasami Omega-3.
Jak możemy wspomóc odporność
i prawidłowy rozwój naszego
dziecka?
*Korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 250 mg DHA dziennie.
**Korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 250 mg EPA i DHA dziennie.
***Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). The state of world fisheries and aquaculture. Contributing to food security and nutrition for all. (2016)
Bibliografia:
1.Rusińska et al.: Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r. Postępy neonatologii 2018; 24 (1) 1-24.
2.Campoy C.I. wsp. Omega 3 fatty acids on child growth, visual acuity and neurodevelopment; British Journal of Nutrition (2012), 107, 85–106.
3.Socha P.; Suplementacja DHA w krytycznych okresach życia – jak w praktyce realizować polskie i międzynarodowe zalecenia. StandardyMedyczne/Pediatria 2013, 10:521-526.